Herinneringsroute Atlantikwall Den Haag
Oorlog en vrede liggen hier dicht bij elkaar
Op het Churchillplein in het World Forum gebied herinnert niets aan de oude stedenbouwkundige structuur van vóór de Tweede Wereldoorlog. Hier moest een luxe villawijk uit het begin van de twintigste eeuw wijken voor de Atlantikwall, en in het wederopbouwplan van architect W.M. Dudok. Na de Tweede Wereldoorlog keerde de voormalige woonfunctie van dit gebied niet terug.
Cultuurwijk
Op het Atlantikwalltracé plande Dudok een nieuwe ontsluitingsweg. Tussen deze President Kennedylaan en de tegenwoordige Eisenhowerlaan (toen: Stadhouderslaan) situeerde hij een aantal culturele bestemmingen. Het middelpunt zou worden gevormd door drie aan elkaar gekoppelde gebouwen: een schouwburg, congresgebouw en concertgebouw. Achter het Gemeentemuseum was een uitbreiding voorzien. Ernaast moest een gebouw voor de volksuniversiteit komen. Verder tekende hij een archiefgebouw en een conservatorium in. In het hooggelegen deel van de Scheveningse Bosjes voorzag hij een nationaal monument met open zichtlijnen naar de stad, bij het Catshuis een ‘gebouw van nationale betekenis’. Met dit laatste idee sloot hij aan bij eerdere plannen om een paleis in Zorgvliet te bouwen.
Internationale Zone
Dudok zelf omschreef zijn plan als ‘invoeging en herschepping’. Hoewel het gemeentebestuur aanvankelijk heel positief was, is de nieuwe cultuurwijk nooit van de grond gekomen. Van het cultuurcentrum werd uiteindelijk pas in 1969 alleen het multifunctionele Congresgebouw van architect Oud gerealiseerd. Na een aantal ingrijpende verbouwingen ligt dit nu te midden van verschillende internationale instellingen op het gebied van vrede, recht en veiligheid. In het uit 1955 stammende bankgebouw van De Eerste Nederlandse zetelde van 1993 tot en met 2017 het Joegoslavië-tribunaal; nu wordt het gebouw gebruikt door het 'Mechanism for International Criminal Tribunals' (MICT), een internationaal strafhof dat werd opgezet om de zaken van het Joegoslavië-tribunaal en het Rwanda-tribunaal af te ronden. Nieuwbouw kwam er in 1998 voor de Organisatie tegen Proliferatie van Chemische Wapens (OPCW), in 2013 voor Europol en in 2017 voor Eurojust. Het internationale karakter van het gebied wordt onderstreept door een parade van vlaggen van alle landen die lid zijn van de Verenigde Naties langs de Johan de Wittlaan. Daarnaast heeft het congresgebouw een nieuwe naam gekregen: World Forum. Op een plek die getekend is door de oorlog wordt nu aan vrede, recht en veiligheid gewerkt.
In beeld
